Speelt het belang van het kind mee bij vernietiging van een erkenning?

Vroeger waren de ouders van een kind meestal met elkaar getrouwd. Dat betekende dat het kind wettig kind van de vader en de moeder was. De ouders moeten voor het kind zorgen, maar als de ouders hulpbehoevend zijn,  moet het volwassen kind ook voor de ouders zorgen. Dat laatste komt niet zoveel meer voor omdat de Staat door AOW en Bijstand die zorg van de kinderen heeft overgenomen.

 

Tegenwoordig zijn veel ouders niet met elkaar getrouwd of geregistreerd partner als ze kinderen krijgen. Zij hebben een samenlevingsovereenkomst gesloten of wonen alleen vrij en blij bij elkaar. Kinderen uit deze relaties zijn niet automatisch wettige kinderen van hun vader. Er is een tijd geweest dat dat een schande was, maar dat is gelukkig al heel lang niet meer zo. 

 

Wil de vader in zo’n geval toch wettig vader worden, met alle rechten en verplichtingen van dien, dan kan hij zijn kind erkennen. Moeder moet dat goed vinden. Als zij geen erkenning wil, kan de rechter de vader machtigen om te erkennen.

 

Maar soms is de wettige vader niet de biologische vader.  Het kan zijn dat het kind tijdens het huwelijk verwekt is door een ander dan de vader, maar het kan ook zijn dat het kind erkend is door een ander dan de verwekker. De wettigheid van een tijdens een huwelijk geboren kind kan ontkend worden. Maar alleen als de echtgenoot niet de biologische vader is en ook niet heeft ingestemd met verwekking door iemand anders. Het verzoek moet worden gedaan binnen een jaar na de geboorte of na de ontdekking dat de echtgenoot niet de biologische vader is.

 

Ook een erkenning kan ongedaan worden gemaakt. Het kind zelf kan dat ongedaan maken. Maar ook de moeder en de erkenner kunnen dat. Zij kunnen dat alleen als de erkenning of toestemming voor erkenning tot stand is gekomen door bedrog, bedreiging of dwaling en dan nog alleen binnen een jaar na het einde daarvan.

 

De wet geeft de verwekker niet de mogelijkheid erkenning door een ander te vernietigen. De rechter geeft hem die mogelijkheid ofwel als de verwekker de moeder heeft gevraagd om te mogen erkennen en de moeder dat heeft geweigerd en snel een ander heeft laten erkennen, ofwel als de verwekker geen toestemming heeft kunnen vragen omdat bijvoorbeeld het kind al voor de geboorte door een ander was erkend.

 

Bij deze procedures speelt alleen de biologische werkelijkheid een rol.  De rechtbank Gelderland heeft nu een belangwekkende uitspraak gedaan, door bij de beoordeling van een verzoek tot vernietiging van de erkenning ook de belangen van de minderjarige te betrekken: is het wel in zijn/haar belang dat de erkenning wordt vernietigd? Of is het voor het kind niet beter dat hij/zij een juridische band houdt met de tot dan toe wettige vader? Een afweging die de wet niet maakt. De rechter wees echter op een uitspraak van het Europese Hof voor de rechten van de Mens, waarin dat Hof heeft overwogen dat de belangen van het kind in zulke procedures heel belangrijk zijn. Misschien dat meer van zulke uitspraken zullen volgen.

Dit artikel is eerder verschenen in “De Uitstraling” week 11, 2019.