Adoptie
In het familierecht is het niet alleen maar kommer en kwel. Als advocaat is het ook leuk als je ervoor kunt zorgen dat een kind er een juridische ouder bij krijgt: adoptie.
Kinderen leven steeds vaker in een gezin waarbij een verzorger niet de biologische ouder is. Dat kan komen doordat kinderen in een pleeggezin wonen. Steeds vaker komt voor dat kinderen na een scheiding geen contact hebben met een ouder en bij de andere ouder wonen. In geval van een nieuwe partner, kan die de rol van ouder gaan vervullen. Vaak ontstaat de wens tot adoptie dan.
In de wet is geregeld dat de rechtbank adoptie kan uitspreken. Vereist is dan dat de twee verzorgers van het kind ten minste drie aaneengesloten jaren hebben samengewoond en het kind niets meer kan verwachten van de ouder waar hij of zij geen contact meer mee heeft. Adoptie kan alleen als dat in het kennelijk belang van het kind is.
Dan zijn er nog allerlei voorwaarden voor adoptie: Het verzoek tot adoptie moet worden gedaan als het kind minderjarig is en geen bezwaar heeft tegen de adoptie. Ook de biologische ouders mogen geen bezwaar hebben tegen de adoptie. Verder moet de adoptant (dat is degene die adopteert) het kind minimaal een jaar hebben verzorgd en opgevoed. En verder mogen de ouders geen gezamenlijke ouderlijk gezag meer hebben: het is namelijk niet mogelijk dat er wordt geadopteerd en dat een ouder nog wel gezag heeft, maar geen juridische band meer met het kind.
In artikel 8 van het Europees Verdrag van de Rechten voor de Mens is het recht op ‘family life’ vastgelegd. Dit kan ook wel worden uitgelegd als het recht op ‘gezinsleven’ of de juridische term ‘nauwe persoonlijke betrekking.’ Het recht op ‘family life’ ontstaat ook als een kind voor lange tijd woont in een gezin waarvan een van de verzorgers niet de biologische ouder is. Het verzoek om adoptie is dan een bevestiging van dit ‘family life’. Als de adoptie wordt afgewezen dan betekent dit vaak een inbreuk hierop. Er zijn al diverse gerechtelijke uitspraken waarbij een verzoek tot adoptie toch wordt toegewezen ondanks dat niet werd voldaan aan alle vereisten.
Gevolg van adoptie is dat er een familierechtelijke betrekking bestaat tussen het kind en de adoptant. Dat betekent onder andere dat de adoptant als juridische ouder alle verplichtingen en rechten die bij het ouderschap horen krijgt, maar ook dat het geadopteerde kind zijn of haar erfgenaam wordt. Gevolg is dat het geadopteerde kind niet langer een familierechtelijke betrekking heeft met de oorspronkelijke ouder. Het kind is dus niet langer erfgenaam. Dit zijn zeer vergaande gevolgen en het is van belang dat men zich dit goed realiseert als adoptie wordt overwogen.
Dit artikel is eerder verschenen in “De Uitstraling” week 19, 2019.